ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΓΙΑ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟΥΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑ:

ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ του νομίσματος

Η αρχή των συναλλαγών μεταξύ φυλών χάνεται στην προϊστορία. Ο λόγος ήταν η ανάγκη προμήθειας αγαθών που δεν είχε η φυλή ενώ ταυτόχρονα υπήρχε πλεόνασμα σε άλλα. Σε πρώτη φάση οι συναλλαγές γίνονταν με ανταλλαγή προϊόντων. Φυσικά οι μετακινήσεις προϊόντων ήταν μικρές και σε μικρή απόσταση.

Η ανακάλυψη μεταφορικών μέσων που είχαν την ικανότητα να καλύπτουν μεγάλες αποστάσεις με αρκετό φορτίο έκανε δυνατές τις ανταλλαγές με μακρινούς τόπους. Είναι η εποχή που οι φυλές οργανώθηκαν σε πόλεις-κράτη και μικρά βασίλεια.

Αλλά οι ανταλλαγές προϊόντων μεταξύ δύο πόλεων δεν ήταν πάντα δυνατές. Μπορεί μια πόλη να είχε πλεόνασμα σε σιτηρά και έλλειψη σε κρέατα, μια άλλη πόλη να είχε πλεόνασμα κρεάτων και έλλειψη σε ξύλα αλλά να μη χρειαζόταν σιτηρά και τέλος μια τρίτη να είχε ξύλα, να ήθελε σιτηρά αλλά να μην χρειαζόταν κρέατα.

Μια τέτοια συναλλαγή θα απαιτούσε ειδικές συμφωνίες που δεν μπορούσαν να κάνουν εύκολα οι πόλεις.

Έπρεπε να βρεθεί κάτι για ενδιάμεση χρήση

Υπήρχε όμως κάτι που το ήθελαν όλες οι πόλεις αλλά μπορούσαν να επιβιώσουν και χωρίς αυτό.

Και αυτό ήταν Ο ΧΡΥΣΟΣ. Ο χρυσός πέρα από την αισθητική του αξία ως πολύτιμο μέταλλο έχει και άλλα τρία χαρακτηριστικά που τον κάνουν ιδανικό για ενδιάμεσες συναλλαγές . Είναι σπάνιος άρα και με μεγάλη αξία ανά μονάδα βάρους, δεν οξειδώνεται για να χαλάει εύκολα και τέλος είναι μαλακός ώστε να κόβεται σε κομμάτια εύκολα.

Με αυτό τον τρόπο κάθε πόλη μπορούσε να πουλάει σε άλλες με αντάλλαγμα χρυσό και να αγοράζει από άλλες πάλι με χρυσό.

Γρήγορα ανέκυψε ένα άλλο πρόβλημα. Το βάρος.

Ήταν εύκολο να «πειράξεις» μια ζυγαριά χρυσού. Έτσι υπήρχαν διαφωνίες ως προς το βάρος του χρυσού της συναλλαγής. Και υπήρχε το ερώτημα : Είναι πειραγμένη η ζυγαριά ή ο μεταφορέας του χρυσού έκλεψε λίγο για τον εαυτό του. Προκειμένου να λυθεί αυτό το πρόβλημα κάθε πόλη-κράτος και έκοβε το χρυσό σε κομμάτια σχήματος δίσκου και ίδιου βάρους και κατά το δυνατό ίδιου μεγέθους. Σε αυτά τα κομμάτια  έβαζε μια σφραγίδα που έλεγε την πόλη που μετρήθηκαν και το βάρος τους. Η αναγραφή του βάρους ήταν κωδικοποιημένη με μια λέξη όπως πχ «δραχμή».

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ ΣΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ.

ΙΣΤΟΡΙΑ του νομίσματος

Το νόμισμα δεν άργησε να γίνει μέσο συναλλαγής όχι μόνο μεταξύ πόλεων αλλά και μεταξύ των πολιτών της κάθε πόλης. Για να καλυφθεί η ανάγκη σε νομίσματα μικρότερης αξίας για τις καθημερινές συναλλαγές των πολιτών άρχισαν να «κόβουν» νομίσματα και με άλλα μέταλλα όπως άργυρος , χαλκός ακόμα και σίδηρο. Τα νομίσματα έγιναν πλέον από τρόπος συναλλαγής τρόπος πληρωμής εργασίας. Τέτοιες πληρωμές εργασίας έκανε και το κράτος για την κάλυψη κυρίως του στρατού και των πολιτών που δούλευαν για αυτό. Η κωδικοποιημένη ονομασία του νομίσματος έχασε την αρχική του ιδέα ως βάρος και έγινε αυτή καθαυτή η αξία του νομίσματος. Όμως και τα μέταλλα που έχει στη διάθεσή του το κράτος κάποτε τελειώνουν. Κυρίως οι πόλεμοι ανάγκασαν το κράτος να διαθέσει μεγάλες ποσότητες για να κόψει νομίσματα και να καλύψει δαπάνες. Έτσι έκανε κάτι απλό. Κράτησε την ονομασία του νομίσματος και μείωσε το βάρος. Για τους πολίτες δεν άλλαξε κάτι αφού η αξία ήταν η λέξη πάνω στο νόμισμα αλλά τα άλλα κράτη ζητούσαν πλέον «περισσότερα» νομίσματα για την ίδια συναλλαγή.

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ ΣΤΗΝ ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ.

Αυτό όμως λειτούργησε και αντίστροφα. Και συγκεκριμένα όταν ο Μ.Αλέξανδρος κατέλαβε την Περσέπολη. Η Περσέπολη ήταν ένα σημείο που μάζευε τους θησαυρούς της ευρύτερης περιοχής για πολλούς αιώνες. Αποτέλεσμα ήταν οι ποσότητες χρυσού και πολύτιμων μετάλλων που βρήκε ο Μ.Αλέξανδρος να είναι τεράστιες. Ο ίδιος και οι διάδοχοί του άρχισαν με αυτό το χρυσό να κόβουν τεράστιες ποσότητες νομισμάτων για την χρηματοδότηση των πολέμων τους. Αποτέλεσμα η συναλλακτική τους αξία να μειωθεί. Άρχισαν οι τιμές να αυξάνονται συνεχώς και όσο αυξάνονταν οι τιμές τόσο ποιο πολλά νομίσματα κοβόντουσαν.

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ ΣΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ

Αιώνες μετά οι Σταυροφόροι μπαίνουν στα Ιεροσόλυμα και καταλαμβάνουν τους Αγίους Τόπους. Το μεγαλύτερο τάμα και στόχος ζωής όλων των Χριστιανών της Δύσης ήταν να επισκεφτούν τα μέρη που έζησε ο Χριστός. Ήταν ένα ακριβό, δύσκολο και μεγάλο ταξίδι και κυρίως επικίνδυνο καθώς υπήρχαν σε όλο το δρόμο πειρατές και ληστές.

Από το 1118 είχε δημιουργηθεί στα Ιεροσόλυμα το Τάγμα των Ιπποτών του Ναού ή ποιο γνωστοί ως Ναϊτες. Οι Ναϊτες επεκτάθηκαν γρήγορα σε όλη την Ευρώπη με δικούς τους Ναούς και οργάνωση.

Προκειμένου να προστατευθούν οι προσκυνητές οι Ναϊτες έστησαν ένα δίκτυο το οποίο λειτουργούσε ως εξής: Κάθε ένας που ήθελε να επισκεφτεί τους Αγίους Τόπους  μπορούσε να πάει στο τοπικό ναό των Ιπποτών και να δώσει τα νομίσματά του στους Ναϊτες. Αυτοί του έδιναν ένα χαρτί που έλεγε το ποσό που τους κατέβαλαν και ουσιαστικά ήταν μία εντολή στο Ναό στα Ιεροσόλυμα να δώσει στον προσκυνητή τα νομίσματα που κατέβαλε όταν αυτός θα έφτανε εκεί. Είναι προφανές ότι ένα τέτοιο χαρτί ήταν άχρηστο στους πειρατές και ληστές αφού ήταν αδύνατο να παρουσιαστούν στα Ιεροσόλυμα και να ζητήσουν τα νομίσματα. Η όλη διαδικασία ανταλλαγής γινόταν πάνω στην Αγία Τράπεζα του κάθε ναού ως ευλογημένη διαδικασία από το θεό.

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ ΣΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Όπως έγινε και με τα νομίσματα χρυσού σύντομα τα χαρτιά αυτά έγιναν τα ίδια μέσο συναλλαγής χωρίς δηλαδή να χρειάζεται να μετατραπούν σε νομίσματα. Ήταν ασφαλέστερα από κλέφτες και σύντομα «έσπασαν» σε χαρτιά των 1 , 2, 5 , 10, 20, 50 και 100 «νομισμάτων». Πλέον οι συναλλαγές γίνονται με αυτά καθώς φυσικά και με λίγα «πραγματικά» νομίσματα που κυκλοφορούσαν.

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ ΣΤΑ ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ

Μετά την διάλυση του Τάγματος των Ναϊτων η έκδοση αυτών των χαρτονομισμάτων πέρασε στα κράτη.  Και οι διαχείριση των αποθεμάτων χρήματος σε κρατικές και στη συνέχεια σε ιδιωτικές τράπεζες. Οι ιδιωτικές τράπεζες απόκτησαν μεγάλη δύναμη καθώς «χρηματοδοτούσαν» την εκάστοτε ηγεσία. Το κράτος είχε όμως ένα μεγάλο όπλο. Την έκδοση νέων χαρτονομισμάτων. Με την έκδοση νέων χαρτονομισμάτων θα πυροδοτούσε πληθωρισμό που  θα εξανέμιζαν τα αποθέματα των τραπεζών. Υπήρχε όμως ένας περιορισμός για το κράτος. Δεν μπορούσε να κόψει χρήμα που δεν αντιστοιχούσε σε χρυσό και αν το έκανε αυτό αναγκαστικά θα είχε υποτίμηση. Ήταν γνωστός ως Χρυσός Κανόνας

Το σύστημα ισορροπούσε έτσι έως τα τέλη του 1970. Μετά από πίεση του τότε προέδρου των ΗΠΑ Ρ. Ρέιγκαν  ο Χρυσός Κανόνας καταργήθηκε. Η «δημιουργία» χρήματος πλέον είναι ανεξέλεγκτη. Και η δημιουργία χρήματος γίνεται μέσω του δανεισμού.

Ο τρόπος είναι απλός: Έστω ότι θέλεις να πάρεις ένα σπίτι. Φυσικά θα πάρεις δάνειο. Πας στην τράπεζα και λες θέλω δάνειο 200.000. Η τράπεζα λέει ναι με επιτόκιο 5% και χρόνο αποπληρωμής 25 χρόνια. Τι είναι όμως το δάνειο που πήρες; Στο κουτάκι του υπολογιστή ή της καρτέλας παλαιότερα που λέει διαθέσιμο ποσό από μηδέν που ήταν πάει ο υπάλληλος σβήνει το μηδέν και γράφει 200.000. Αυτές τις 200.000 τις δίνεις εσύ στον πωλητή ο οποίος τις παίρνει και τις βάζει στο δικό του κουτάκι του υπολογιστή ή της καρτέλας στο δικό του λογαριασμό με 2% επιτόκιο. Δεν έχει σημασία αν θα τα βάλει στην ίδια ή άλλη τράπεζα αφού το τραπεζικό σύστημα είναι ενιαίο. Η τράπεζα πλέον έχει δικαίωμα να δανείσει σε άλλον το δεκαπλάσιο αυτού του ποσού δηλαδή 2 εκατομμύρια. Πουθενά δεν  υπήρχαν αυτά τα χρήματα. Δημιουργήθηκαν από το μηδέν και 25 χρόνια μετά εσύ θα έχεις πληρώσει στην τράπεζα 400.000 ο πωλητής αν δεν έχει ξοδέψει τα χρήματα θα έχει στο λογαριασμό του 280.000 και η τράπεζα θα έχει βγάλει κέρδος 120.000 χωρίς να υπολογίζουμε όμως τα 2 εκατομμύρια που δάνεισε σε άλλον.

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ ΣΤΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ

Είπαμε ότι το κράτος είχε το όπλο της έκδοσης νέων χαρτονομισμάτων. Αυτό δεν ήταν αποδεκτό από το τραπεζικό σύστημα που με την κατάργηση του Χρυσού Κανόνα έγινε παντοδύναμο. Μέσα από μια ιδέα ενοποίησης δημιούργησε ένα νέο νόμισμα το ΕΥΡΩ.

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ ΣΤΟ  ΕΥΡΩ 

Στην πραγματικότητα το ΕΥΡΩ δεν είναι πραγματικό χρήμα. Είναι λογιστικό χρήμα. Δεν υπόκειται στον έλεγχο του κράτους ή μιας ομοσπονδίας κρατών αλλά στην Ε.Κ.Τ. που συμμετέχουν οι κεντρικές τράπεζες των χωρών που έχουν ΕΥΡΩ οι οποίες με την σειρά τους είναι οι περισσότερες ιδιωτικές τράπεζες. Εκεί οφείλεται και η ιδεοληψία για περιορισμό του πληθωρισμού με εσωτερικές υποτιμήσεις αντί για κοπή νέου χρήματος.

¨Όμως η λειτουργία του κράτους βασιζόταν στην κοπή νέου χρήματος για αιώνες. Οι πληρωμές μισθών , συντάξεων υγείας , παιδείας , άμυνας , δρόμων , λιμανιών κλπ γινόταν με τα έσοδα του κράτους και αν αυτά δεν επαρκούσαν με κοπή νέου χρήματος. Πόσο νέο χρήμα ;  ¨Όσο χρειαζόταν για να καλύψει τις ανάγκες του χωρίς να πυροδοτήσει υπερπληθωρισμό. Όπου και όποτε έγινε υπερπληθωρισμός ήταν μετά από ισχυρώς βίαια συμβάντα όπως πόλεμος.

Η εφαρμογή περιοριστικών μέτρων στην κοπή χρήματος οδηγεί σε αδυναμία του κράτους να ανταποκριθεί στις ανάγκες του με αποτέλεσμα ή το δανεισμό του από τις τράπεζες και αύξηση του χρέους του ή στην επιβολή μονομερούς σκληρής λιτότητας και ξεπουλήματος των παραγωγικών πηγών της επικράτειας του.

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ ΣΤΗΝ  ΚΟΛΑΣΗ.